Ngày nay, theo tốc độ phát triển kinh tế xã hội, nhận thức của người nông dân ngày càng được nâng cao. Họ trở nên quan tâm đến môi trường, đến sự phát triển nông nghiệp một cách bền vững.
Các loại phân vô cơ, phân bón có nguồn gốc hóa học đã và đang làm cho đất bị chai, kém tơi xốp, kém màu mỡ và gây ô nhiễm môi trường. Do đó, sử dụng phân bón hữu cơ đang trở thành xu hướng chính trong canh tác nông nghiệp xanh, bền vững.
Phân hữu cơ là những loại phân bón có chứa các chất dinh dưỡng đa, trung, vi lượng ở dưới dạng những hợp chất hữu cơ được dùng trong sản xuất nông nghiệp. Chúng có nguồn gốc hình thành từ phân, chất thải gia súc, gia cầm, tàn dư thân, lá cây, phụ phẩm từ sản xuất nông nghiệp, than bùn hoặc các chất hữu cơ từ chất thải sinh hoạt, nhà bếp, từ các nhà máy sản xuất thủy, hải sản,… được chế biến bằng các kỹ thuật ủ truyền thống. Khi bón vào đất phân bón hữu cơ giúp cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu, tơi xốp cho đất bằng việc cung cấp, bổ sung các chất mùn, chất hữu cơ, các loại vi sinh vật cho đất đai và cây trồng.
Phân bón hữu cơ được phân thành 2 nhóm chính:
- Phân hữu cơ truyên thống như phân chuồng, phân xanh, phân rác,….
- Phân hữu cơ công nghiệp như phân bón hữu cơ sinh học, phân hữu cơ, phân bón hữu cơ vi sinh, phân bón vi sinh và phân bón hưu cơ khoáng.
Vai trò của phân hữu cơ
Phân hữu cơ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với tất cả quá trình xảy ra trong đất và liên quan chặt chẽ tới tính chất lý, hoá và sinh học của đất, tác động cải thiện tính chất đất cụ thể như sau:
- Tác động về lý tính:
+ Phân hữu cơ có tác dụng cải thiện trạng thái kết cấu đất, các keo mùn gắn các hạt đất với nhau tạo thành những hạt kết tốt.
+ Phân hữu cơ có tác dụng làm đất tơi xốp, thông thoáng khí Oxy giúp rễ hô hấp tốt, giữ ẩm cho đất, tăng khả năng chống hạn cho cây trồng. Giúp nước thấm trong đất thuận lợi, đất thoát nước tốt, cải thiện tình trạng ngập úng. Hạn chế đóng váng bề mặt, hạn chế chảy tràn, rửa trôi chất dinh dưỡng, tránh sự xói mòn, ổn định nhiệt độ đất…
+ Trên nền đất sét việc bón phân hữu cơ làm đất tơi xốp sẽ giúp rễ cây trồng phát triển tốt, tăng cường sự hấp thu dinh dưỡng cho cây.
+ Trên nền đất cát việc bón phân hữu cơ giúp đất giữ nước và dinh dưỡng tốt hơn, giúp bộ rễ cây trồng phát triển tốt.
+ Trên nền đất thịt việc bón phân hữu cơ sẽ làm tăng độ phì, làm giàu dưỡng chất cho đất, cây phát triển khoẻ mạnh, cân đối hơn.
Phân hữu cơ vi sinh ở dạng viên nén
- Tác động về hoá tính:
+ Chất hữu cơ xúc tiến các phản ứng hoá học, ổn định pH, cải thiện điều kiện oxy hoá, gắn liền với sự di động và kết tủa của các nguyên tố vô cơ trong đất.
+ Chất hữu cơ làm tăng khả năng hấp thụ của đất, giữ được các chất dinh dưỡng, đồng thời làm tăng tính đệm của đất.
Tác động về tính sinh học:
+ Trong quá trình phân giải, phân hữu cơ cung cấp thêm thức ăn cho sinh vật, vi sinh vật, bởi các chất khoáng và hữu cơ, nên khi vùi phân hữu cơ vào đất, tập đoàn vi sinh vật và sinh vật trong đất phát triển nhanh, giun đất cũng phát triển mạnh.
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho các sinh vật, vi sinh vật hoạt động tốt trong đất, giúp cây trồng phát triển tốt. Góp phần đẩy mạnh quá trình phân giải các hợp chất vô cơ, hữu cơ thành nguồn dinh dưỡng dễ tiêu N, P, K, trung, vi lượng … để cây trồng hấp thu; đồng thời giảm thiểu các tổn thất do hiện tượng bay hơi, rửa trôi gây ra.
+ Tăng cường sự hoạt động của sinh vật, vi sinh vật trong đất; là tăng cường “Sức khỏe” của đất. Đất sẽ trở thành “đất chết” nếu hệ sinh vật và vi sinh vật đất không hoạt động được.
Bón phân hữu cơ cho cây trồng
Tầm quan trọng của phân hữu cơ
Cung cấp dinh dưỡng cho đất và cây trồng:
+ Phân hữu cơ bổ sung cho đất một lượng lớn chất hữu cơ, chất mùn, giúp tăng độ phì nhiêu cho đất, giúp giảm lượng phân bón hóa học.
+ Chất hữu cơ đất (kể cả các chất mùn và ngoài mùn) đều chứa một lượng khá lớn các nguyên tố dinh dưỡng: N, P, K, S, Ca, Mg và các nguyên tố vi lượng, siêu vi lượng… Những nguyên tố này được giữ một thời gian dài trong các chất hữu cơ, vì vậy chất hữu cơ vừa cung cấp dưỡng chất thường xuyên vừa phải và là kho dự trữ dinh dưỡng lâu dài của cây trồng cũng như sinh vật và vi sinh vật đất.
+ Chất hữu cơ còn là nguồn cung cấp thêm CO2 cho cây trồng quang hợp.
+ Chất hữu cơ chứa một số chất có hoạt tính sinh học (chất sinh trưởng tự nhiên, men, vitamin…) kích hoạt sự phát sinh và phát triển của bộ rễ, làm nâng cao tính thẩm thấu của màng tế bào, giúp rễ hút dinh dưỡng hiệu quả hơn…
+ Chất hữu cơ có tác dụng bảo vệ đất:
+ Chất hữu cơ chứa các hợp chất kháng sinh cho thực vật chống lại sự phát sinh của sâu bệnh và là môi trường rất tốt làm tăng hoạt tính của hầu hết vi sinh vật đất.
+ Cố định các kim loại nặng và các chất gây ô nhiễm trong đất, làm giảm mức độ dễ tiêu của các chất độc này gây ra ảnh hưởng xấu cho cây trồng.
+ Bón phân hữu cơ còn làm tăng khả năng chống chịu của đất, khi bị hạn và hiện tượng xâm nhập mặn gây ảnh hưởng xấu cho cây trồng. Chất hữu cơ sẽ góp phần cố định Na, Cl tác động làm giảm độc tính của muối.
An toàn cho môi trường:
+ Không gây ô nhiễm môi trường, giúp an toàn cho môi trường sống, đất sạch, nước sạch, không khí trong lành; an lành cho sự sống của con người và vật nuôi (gia súc, gia cầm, cá tôm…).
+ Phân hữu cơ giúp nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, giúp cung cấp được sản phẩm, thực phẩm an toàn cho con người và vật nuôi…
Với những ưu điểm đó, việc sử dụng phân bón hữu cơ hiện nay chính là sự lựa chọn thông minh của nhà nông đồng thời đó cũng là con đường giúp nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.
Nguồn: sưu tầm & biên tập bởi BSF Biotech Center
